Şans, tarih boyunca filozofların ve düşünürlerin ilgisini çekmiş bir konu olmuştur. Felsefi açıdan bakıldığında, şans kavramı özgür irade, determinizm ve kader gibi kavramlarla ilişkilendirilir. Eğer şans gerçekten varsa, o zaman hayatımızın ne kadarını kontrol edebiliyoruz? Yoksa her şey önceden belirlenmiş bir kaderin parçası mı?
Antik Yunan filozofları, şansı sık sık “fortuna” olarak adlandırmış ve kader ile ilişkili bir kavram olarak ele almışlardır. Bu düşünceye göre, insanlar ne kadar çabalarsa çabalasın, bazı şeyler onların kontrolü dışında gerçekleşir. Stoacı filozoflar ise şansa karşı daha dirençli bir tutum sergilemişlerdir. Onlara göre, insan hayatında önemli olan şey, dış etkenler değil, bu etkenlere nasıl tepki verdiğimizdir. Şansa bağlı olaylar karşısında bile, insanın kontrol edebileceği tek şey kendi tutumları ve tepkileridir.
Modern felsefede ise şans kavramı daha çok etik ve adalet ile ilişkilendirilir. Rawls’un adalet teorisi, bireylerin doğuştan gelen yetenekleri ve fırsatları şans eseri elde ettiklerini savunur. Bu nedenle, toplumun adaletli olması için bu şans farklılıklarını dengelemesi gerektiğini öne sürer. Benzer şekilde, şansın etik boyutu da tartışmalara konu olur. Eğer başarıda şansın payı büyükse, o zaman insanlar ne kadar sorumludur? Bir kişi, sadece şanslı olduğu için başarılı olabilir mi yoksa bu başarıya gerçekten layık olmalı mı?
